De kids op gesprek bij de Familierechter …
Feiten
Vader en moeder, jaren geleden gelukkig getrouwd, zijn de ouders van 3 kinderen van 6 jaar, 9 jaar en 13 jaar oud.
Door omstandigheden liep het huwelijk op de klippen. Partijen, die tevergeefs gepoogd hebben uit de echt te scheiden door onderlinge toestemming, zijn momenteel verzeild geraakt in een procedure voor de familierechtbank.
De familierechtbank zal zich moeten buigen over de vraag tot echtscheiding . Daarnaast zal de familierechtbank o.a. een uitspraak moeten doen aangaande de maatregelen die betrekking hebben op de kinderen van de partijen. De rechter dient o.a. te oordelen over de verblijfsregeling. Wanneer en volgens welke frequentie zullen de kinderen bij hun moeder en vader verblijven .
Op de inleidingszitting ( = de eerste zitting dat partijen persoonlijk verschijnen voor de rechtbank ) stelde de rechter dat hij de 13-jarige zoon van partijen wou horen. Na een korte bespreking werd uiteindelijk beslist dat ook de dochter van 9 jaar op gesprek kon komen bij de rechter, de 6-jarige zoon niet. Er werd onmiddellijk een datum vastgelegd waarop dit gesprek zou plaatsvinden. De zaak werd voor verdere behandeling uitgesteld naar een latere datum.
Na de zitting werden moeder en vader enigszins overmand door vragen :
- Is het gesprek met de rechter leeftijdsgebonden ?
- Wat als mijn kinderen weigerachtig staan tegenover een gesprek en niet willen gaan ?
- Kunnen wij als ouder aanwezig zijn bij dat gesprek ?
- Worden de kinderen blindelings gevolgd in wat ze verklaren en wensen?
- Krijgen wij als ouders te horen wat de kinderen gezegd hebben ?
Hieronder in een notendop praktische informatie omtrent het hoorrecht van minderjarigen.
Is het horen van minderjarige kinderen leeftijdsgebonden ?
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen minderjarige kinderen die de leeftijd van 12 jaar bereikt hebben en diegene die jonger zijn dan 12 jaar.
Kinderen die 12 jaar of ouder zijn, moeten door de familierechter ingelicht worden over de mogelijkheid om gehoord te worden.
Voor kinderen die jonger zijn dan 12 jaar geldt deze inlichtingenplicht niet. Deze categorie jongeren kan gehoord worden door de rechter in volgende omstandigheden :
- op hun eigen verzoek ;
- op verzoek van de partijen of één van de partijen ;
- op verzoek van de familierechter;
- op verzoek van het Openbaar Ministerie ;
Als het verzoek uitgaat van de minderjarige zelf of van het Openbaar Ministerie, is de rechter verplicht hierop in te gaan.
Is de minderjarige verplicht om het gesprek met de rechter aan te gaan ?
De minderjarige die uitgenodigd wordt voor een verhoor is niet verplicht daarop in te gaan.
Er is in hoofde van de opgeroepen minderjarige geen verschijningsplicht.
Uit de praktijk blijkt dat het gros van de minderjarigen openstaat en ingaat op de mogelijkheid om gehoord te worden.
Door wie wordt de minderjarige gehoord ?
De minderjarige wordt gehoord door de familierechter die de zaak van de partijen ( in dit geval de ouders ) behandelt.
De partijen zijn niet aanwezig tijdens dat gesprek.
In sommige gevallen is er een griffier aanwezig .
Wat gebeurt er met de verkregen informatie ?
Van het onderhoud tussen de rechter en de minderjarige wordt een verslag opgemaakt.
In het verslag wordt melding gemaakt van alle relevante informatie. Het verslag dient evenwel geen letterlijke weergave te zijn van wat de minderjarige verklaard heeft. Een samenvatting volstaat, voor zover de essentiële informatie erin verwerkt is.
Als er een griffier aanwezig was tijdens het verhoor, behoort de opmaak van het verslag tot zijn/haar takenpakket. Ingeval van afwezigheid van een griffier, neemt de familierechter die het verhoor gedaan heeft die taak voor zijn rekening.
Het verslag wordt gevoegd bij het rechtsplegingsdossier ( = het dossier dat o.a. de documenten bevat waarin de vorderingen van partijen toegelicht worden).
De partijen die betrokken zijn in het geding kunnen het verslag inkijken en er een kopie van opvragen.
Wordt de wens van de minderjarige ingewilligd ?
De familierechter is niet verplicht om zich te schikken naar de wensen die de minderjarige heeft geuit.
De rechter zal wel conform de wettelijke bepaling een passend gevolg hechten aan de mening van de minderjarige, rekening houdend met de leeftijd en de graad van maturiteit.
Kan de minderjarige hoger beroep aantekenen tegen de beslissing van de rechter ?
Indien de minderjarige niet akkoord gaat met de regeling die door de rechter uitgewerkt wordt in het vonnis omdat hij van oordeel is dat zijn standpunt niet gevolgd is, kan hij geen hoger beroep aantekenen.
Het feit dat hij gehoord is in het kader van de procedure, maakt de minderjarige geen procespartij.
Mieke CORNELIS
19 november 2018
Bron : artikel 1004/1 Ger.w.:het hoorrecht van minderjarige bij familiale geschillen
